Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonu tüm şiddetiyle devam ederken, ilk günden beri merak edilen konuların başında NATO’nun ne yapacağı geliyordu. Bu kapsamda Batı’ya birçok çağrı ve eleştiri yapılırken NATO’dan flaş bir hamle geldi. NATO’nun ilk kez Rusya’ya karşı görevlendirdiği yüksek hazırlıklı güç Mukabele Kuvveti, yaklaşık 40 bin askerden oluşuyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, video konferans yöntemiyle düzenlenen olağanüstü nitelikli NATO zirvesi sonrasında ittifakın Mukabele Kuvveti’nin ilk kez Doğu Avrupa’ya konuşlandırılacağını açıkladı.
NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı (SACEUR) Orgeneral Tod D. Wolters da NATO ülkelerinin gelişen güvenlik ortamı uyarınca mukabele planlarının onaylanması üzerine Mukabele Kuvveti’nin unsurlarını görevlendirdiklerini duyurdu.
Wolters, “Bu, tarihi bir andır ve ittifak, caydırıcılık ve savunma rolü içinde ilk kez bu yüksek hazırlıklı kuvvetleri görevlendirmiştir.” açıklamasını yaptı.
NATO Mukabele Kuvveti, NATO’nun 2002 yılında Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’daki zirvesinde alınan kararla kuruldu.
NRF, yüksek hazırlık seviyesine sahip hava, deniz ve kara unsurlarından oluşuyor. Yaklaşık 40 bin asker NRF içinde görev yapıyor. Genel komuta görevi Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı’nda (SACEUR) bulunuyor.
Güçlü muharebe yeteneği ve esnek hareket kabiliyetine sahip bu birlikler, yılın 365 günü ve 7 gün 24 saat güvenlik krizlerine karşılık vermek üzere hazır tutuluyor. NRF, sadece krizlere karşılık vermede değil, afetlerde de görevlendirilebilecek şekilde hazır bekletiliyor.
NATO ülkeleri, Mukabele Kuvveti’ne dönüşümlü olarak her yıl katkıda bulunuyor. Kuvvetin içinde hava, deniz, ve kara birliklerinin yanı sıra özel operasyon birlikleri görev yapıyor.
Kuvvetin komutası Hollanda’nın Brunssum ve İtalya’nın Napoli kentlerindeki Müttefik Müşterek Kuvvet Komutanlıkları arasında değişimli olarak icra ediliyor.
NRF içinde Çok Yüksek Hazırlıklı Müşterek Görev Gücü (VJTF) yer alıyor. Yaklaşık 5 bin askerden oluşan kara birliğinin yanı sıra hava, deniz ve özel operasyon birlikleri, VJTF içinde hazır tutuluyor.
Bu birlikler, gerekli hallerde 2-3 gün içinde harekete hazır hale geliyor. VJTF’nin komutasını müttefik ülkeler dönüşümlü şekilde yerine getiriyor.
NATO müttefikleri, 2014 yılında Mukabele Kuvveti’ni geliştirmeye karar verdi. VJTF, bu amaçla “öncü güç” olarak oluşturuldu.
VJTF içindeki kara unsurlarının komutasını 2021’de Türkiye yürütmüştü. Türkiye, NATO Mukabele Kuvveti için Deniz Unsur Komutanlığı görevini 2023 yılında, Hava Unsur Komutanlığı görevini de 2025 yılında icra edecek.
NATO Mukabele Kuvveti içinde bir de deniz unsuru yer alıyor. Deniz unsuru, NATO Daimi Deniz Görev Grupları ve Daimi Mayın Karşı Tedbirleri Deniz Görev Gruplarına bağlı olarak görev icra ediyor.
Bunların dışında Mukabele Kuvveti içinde muharip hava ve hava destek unsuru, Özel Operasyonlar Kuvveti ile kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer savunma görev gücü bulunuyor.
NRF unsurları, daha önce Ağustos 2021’de NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmesinden sonra NATO ile çalışan Afganistanlılar ve ailelerinin tahliyesini desteklemek için aktif hale getirilmişti. NRF, güvenlik krizlerine karşılık vermek üzere toplu savunma kapsamında harekete geçirilmemişti.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, NATO Mukabele Kuvveti’nin aktifleştirilmesi kapsamında NATO tarafından yapılacak talepleri karşılamaya hazır olduklarını açıkladı.
Günlük basın toplantısında açıklamalarda bulunan Kirby, NATO’nun ilk kez Mukabele Kuvveti’ni aktif hale getirdiğini ve önümüzdeki süreçte bunun nasıl işleyeceğini göreceklerini belirtti.
Kirby, bunun önemsiz bir adım olmadığını, ek bir uyarı olduğunu ve NATO ortaklarının da önemli ölçüde katkıda bulunacağını söyledi.
NATO Mukabele Kuvveti’ne destek konusunda Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı ve ABD’nin Avrupa Kuvvetleri Orgeneral Tod Wolters ile temas halinde olacaklarını belirten Kirby, “ABD, bu konuda yapılacak talepleri karşılamaya hazırdır.” dedi.
ABD’nin önceki günlerde Almanya’ya sevk etme kararı aldığı 7 bin kişilik birlikten bir kısmının NATO Mukabele Kuvveti için görevlendirileceğini anlatan Kirby, daha önce 8 bin 500 askeri teyakkuza geçirdiklerini sonrasında birkaç bin askeri daha hazır hale getirdiklerini kaydetti.
ABD, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına karşılık olarak şu anda bölgede 14 binden fazla asker konuşlandırmış durumda.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in Ukrayna’ya hava savunma dahil askeri malzeme desteği verecekleri açıklaması üzerine AA muhabirinin, “ABD’nin bu yardıma katkısı ne olacak? Hava savunma sistemleri verecek misiniz? Verecekseniz bunlar Patriot gibi gelişmiş sistemler mi olacak?” sorusunu Kirby, şöyle yanıtladı:
“Ukrayna’yı kendisini savunması için destek verme yollarını aramaya devam ediyoruz. Bunu daha önce yaptık, bundan sonra da yapmak istiyoruz. Bu konuda kendilerini daha iyi savunmaları için vereceğimiz öldürücü veya öldürücü olmayan malzemeler konusunda aktif bir şekilde onlarla görüşüyoruz. Ancak başından beri size bu yardım paketlerinin herhangi birinin içeriğinden bahsetmedim. Bunu da neden yapmadığımızı anlayabilirsiniz. Özellikle de şimdi Ukrayna’nın şakası olmayan bir işgal ile karşı karşıya kaldığı bir süreçte ABD’den aldıkları şeyleri kamuya açık bir şekilde açıklamayacağız. Dolayısıyla bunu açıklama konusunda dikkatli olacağız ama onları kendilerini savunma için ihtiyaçları var ve bunu karşılamak için elimizden geleni yapıyoruz.”
Finlandiya’nın olası NATO’ya üyeliklerine ilişkin, Rusya’nın Ukrayna’ya yaptığının benzerini Finlandiya’ya yapmasının ne anlama geleceği sorusuna ise Kirby, “Bu Avrupa için oldukça istikrarsızlaştırıcı bir durum olacak. Bunun çatışma olarak ortaya çıkacağına dair elimizde bir işaret yok.” cevabını verdi.
Ukrayna’nın güvenliğinin tehdit edilmesi ile Avrupa’nın da güvenliğinin tehdit edildiğine işaret eden Kirby, tam da bu nedenle ABD’nin NATO ittifakına ve ittifakın 5’inci maddesine olan bağlılığını göstermek için bölgeye asker gönderdiğini söyledi.
Kirby, “Şayet sayın Putin yeni ihlallere kalkışırsa bizim de ona yeni bedeller ödeteceğimizden eminim.” diye konuştu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Finlandiya ve İsveç’in olası NATO’ya üyeliklerinin “sonuçları olacağı” uyarısında bulunmuştu.
